Hiện nay, các con tiểu học đặc biệt là các con lớp 1 viết sai chính tả rất nhiều, một số con viết chữ rõ ràng, sạch đẹp nhưng vẫn sai chính tả ở những từ đơn giản. Ví dụ: con mắt viết thành con mắc; mặt trời viết thành mặt chời; ngôi sao viết thành ngôi sau; cái bàn viết thành cái bàng... Ngoài ra, các con còn viết sai rất nhiều các từ có dấu hỏi, dấu ngã: bão bùng viết thành bảo bùng; nhảm nhí viết thành nhãm nhí; vĩ đại viết thành vỉ đại; nhẫn nại viết thành nhẩn nại.
Để các con viết đúng chính tả là một quá trình giảng dạy và rèn luyện xuyên suốt lâu dài. Hãy tham khảo bài viết sau để nắm được các phương pháp rèn kỹ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp Một nhé.
1. Luyện phát âm:
Muốn các con viết đúng chính tả, giáo viên phải chú ý luyện phát âm cho các con, giúp các con phân biệt các âm đầu, âm chính, âm cuối qua giọng đọc mẫu. Việc rèn phát âm được thực hiện thường xuyên trong các tiết Tập đọc và một số môn học khác.
2. Luyện tập về phân tích, so sánh:
Trong các giờ chính tả tập chép hay nghe viết, các thầy cô cần hướng dẫn các con phân tích về cấu tạo tiếng rồi so sánh những tiếng dễ lẫn lộn, luyện viết bảng con trước khi viết vào vở.
Vd: Khi viết tiếng “muống”, học sinh dễ lẫn lộn với tiếng “muốn”, thầy cô sẽ yêu cầu các con phân tích cấu tạo 2 tiếng này đồng thời giải nghĩa từ:
- Muống = M + uông + thanh sắc (rau muống)
- Muốn = M + uôn + thanh sắc (ước muốn)
Khi so sánh được sự khác nhau đó, các con sẽ nhớ tốt hơn và khi viết các con sẽ không bị viết sai.
3. Hướng dẫn các con hiểu nghĩa của từ kết hợp với việc so sánh và phân tích chính tả
Để giúp các con khắc phục lỗi chính tả, các thầy cô có thể sử dụng đồ dùng dạy học, những hình ảnh và giáo cụ trực quan để các con dễ dàng quan sát và phân biệt từ khó. Ngoài ra, thầy cô có thể hướng dẫn các con hiểu nghĩa từ bằng cách cho các con đặt câu, đọc chú giải.
Ví dụ:
* ch/tr
Chân : bộ phận nâng đỡ cơ thể người hoặc vật
Trân: ngó trân trân hoặc trân trọng
* s/x
Sen: hoa sen, vòi sen
Xen: xen lẫn, xen kẽ
4. Hướng dẫn các con kĩ năng phân biệt về thanh, về phụ âm đầu, phụ âm cuối
Để giúp các con có kĩ năng viết đúng chính tả, các thầy cô nên cho các con luyện đọc – viết nhiều và đi sâu vào việc phân tích về thanh, về phụ âm đầu, phụ âm cuối thông qua các bài tập chính tả để giúp các con vận dụng các kiến thức đã học.
Ví dụ:
* Phân biệt r/d/gi
Hãy điền r/d/gi thích hợp vào chỗ trống:
…ỗ dành, …ỗ chạp, mặt …ỗ
…ữ gìn, cặp …a, ..a vào
* Phân biệt các phụ âm cuối c/t, n/ng, …
Đây là lỗi mà nhiều các con miền Trung hay mắc phải do ảnh hưởng của phương ngữ. Để giúp các con viết đúng các tiếng có phụ âm cuối c/t hoặc n/ng ta phải khảo sát, thống kê lỗi chính tả mà các con mắc phải ( vd: tấc cả, gậc đầu,…). Trên cơ sở đó soạn cho học sinh 1 hệ thống bài tập chính tả “so sánh”
- Viết phân biệt c/t
- Viết phân biệt n/ng
Sau đó tổ chức cho học sinh thực hành luyện tập
Ví dụ:
Điền c hoặc t: lượ.. bỏ,lần lượ…, biến mấ…, ướ mơ.
Điền n hoặc ng: ngâ… nga, yên lặ…
5. Tổ chức trò chơi:
Một phương pháp khác để rèn chính tả cho học sinh đó là các thầy cô có thể tổ chức trò chơi để tăng khả năng ghi nhớ các âm khi đọc giống nhau nhưng viết thì khác nhau.
Vd: Trò chơi thi viết từ ngữ gồm các tiếng có âm “ngờ” hoặc “gờ”
6. Ghi nhớ mẹo luật khi viết chính tả:
Các thầy cô cần hướng dẫn học sinh ghi nhớ các quy tắc chính tả bằng hệ thống bài tập giúp các con nắm quy tắc khi viết âm : g/gh; ng/ngh; c/k.
Ví dụ:
Giúp học sinh ghi nhớ quy tắc chính tả sau:
* Các âm đầu: k, gh,ngh đúng trước các nguyên âm i,e, ê,iê,…
* Các âm đầu: c, g, gh đứng trước các nguyên âm o, ô, ơ, a, ă, â, u, ư,…
Bài tập điền vào chỗ chấm:
“c” hay “k” : …éo co, cổ …ính, …iên nhẫn, tổ …iến.
“g” hay “gh” : …ồ ghề, ..e thuyền, …i nhớ, chán …ét.
“ng” hay “ngh”: ngốc …ếch, ngạo …ễ, …iêng …ã
Phân biệt âm đầu ch/tr: cho các con quan sát một số hình ảnh chỉ tên đồ vật, tên con vật bắt đầu bằng âm ch
Ví dụ:
- chổi, chảo, chén, chiếu, chum,…
- chó, chuồn chuồn, châu chấu, chim sẻ, chim sâu, …
Phân biệt phụ âm đầu s/x: cho các con thi tìm tên chỉ cây cối hoặc tên con vật đều bắt đầu bằng âm “s”
Ví dụ:
- sả, sầu đâu, sầu riêng, sắn, sứ, si,…
- sò, sóc, sứa, sáo, sói, sư tử, sên,…
Phân biệt dấu thanh hỏi, ngã: cho các con làm một số bài tập trắc nghiệm hoặc điền từ vào chỗ trống để luyện cho học sinh.
Ví dụ:
a) Khoanh tròn vào những chữ cái trước những từ viết đúng:
a. sữa tươi d.thi đỗ
b. sửa sai e. nghiêng ngã
c. ngả ba g. mãi miết
Với dạng bài tập này, các thầy cô có thể đưa ra câu trả lời đúng nhiều hơn sai để giúp các em vận dụng kiến thức khi sử dụng dấu thanh.
b) Chọn từ thích hợp trong ngoặc để điền vào chỗ trống:
- (đổ, đỗ ) : thi … , … rác
- ( giả, giã ) : … vờ (đò), … gạo
Ngoài ra, để nâng cao hơn về kĩ năng viết chính tả cho học sinh, thầy cô hãy đưa thêm dạng bài tập khó hơn bằng các câu đố, câu tục ngữ hay các bài thơ để giúp các em phát hiện được âm, vần hoặc thanh cần điền đúng vào yêu cầu của bài tập.
Ví dụ:
* Em chọn ch/tr để điền vào chỗ trống rồi giải câu đố sau:
Mặt …òn, mặt lại đỏ gay
Ai nhìn cũng phải nhíu mày vì sao
Suốt ngày lơ lửng …ên cao
Đêm về đi ngủ, …ui vào nơi đâu? ( là gì?)
* Em chọn dấu hỏi hay dấu ngã để đặt trên những chữ in đậm sau:
- Kiến cánh vỡ tô bay ra
Bao táp mưa sa gần tới.
- Muốn cho lúa nay bông to
Cày sâu, bừa ki, phân gio cho nhiều.
7. Tích hợp việc dạy Chính tả trong các môn học khác
Các thầy cô giúp học sinh rèn luyện chính tả trong các môn học khác bằng cách viết đúng câu lời giải khi giải toán có lời văn bằng cách nhắc nhở, sửa lỗi sai khi chấm bài, chỉnh sửa cách phát âm đúng khi trả lời miệng bài toán giải, câu hỏi bài trong khi học các môn: Tự nhiên và xã hội, Đạo đức,…