Rất nhiều thầy cô và phụ huynh đang lúng túng trong việc nắm bắt thông tin và sự phân loại của thế giới ngành nghề để hướng nghiệp cho con em. Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu tới các bạn góc nhìn về thế giới ngành nghề và cách phân loại của VP tham vấn gia đình và trẻ em VALA, thuộc hội khoa học tâm lý giáo dục Việt Nam, để các bạn tham khảo.

Hệ thống ngành nghề trong xã hội có số lượng nghề và chuyên môn rất phong phú và đa dạng. Theo thống kê, trên thế giới hiện nay có khoảng 2.000 nghề với hàng chục nghìn chuyên môn. (Nguồn: http://www.vngender.edu.vn/tu-van-…/123-the-gioi-nghe-nghiep).

Người ta có thể phân loại ngành nghề theo nhiều góc độ khác nhau tuỳ theo nhu cầu sử dụng. Mỗi cách phân loại đều mang tính tương đối và có những điểm mạnh cũng như hạn chế riêng. Tuy nhiên, chúng có thể bổ sung cho nhau, giúp chúng ta nhận thức đầy đủ hơn về thế giới ngành nghề. 

- Phân loại ngành nghề để xây dựng tiêu chuẩn ngạch, chức danh nghề nghiệp của công chức, viên chức, chúng ta theo Tiêu chuẩn Quốc tế về phân loại nghề nghiệp ISCO năm 2008. Thế giới ngành nghề hiện nay, bao gồm 10 nhóm lớn, 43 nhóm lớn phụ, 131 nhóm nhỏ và 425 nhóm đơn vị nghề nghiệp… (Nguồn: ThS. Trần Thị Thơi - Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ).

- Phân loại ngành nghề dựa vào Thuyết Trí thông minh đa dạng của TS. Howard Gardner, Giám đốc cao cấp của Đại học Harvard Project Zero, thế giới ngành nghề được chia thành tám nhóm tương ứng với tám loại hình trí thông minh. Theo Howard Gardner trí thông minh là “khả năng giải quyết các vấn đề hoặc đưa ra những sản phẩm mới có giá trị trong một hay nhiều nền văn hóa khác nhau” (Gardner&Hatch, 1989). Chúng tôi khái quát Trí thông minh đa dạng của TS. Howard Gardner thành sơ đồ sau để các bậc phụ huynh dễ hình dung, nắm bắt.( Mời xem hình ảnh bên trái).

- Phân loại ngành nghề của VALA: chúng tôi phân loại thế giới ngành nghề theo tiêu chuẩn tương đồng về đối tượng ngành nghề và phương tiện làm việc chính, trên nền tảng thuyết Trí thông minh đa dạng của TS. Howard Gardner. Cách phân loại này nhằm giúp cho con em chúng ta không chỉ dễ dàng hình dung về thế giới nghề nghiệp, mà còn có thể dễ dàng gắn kết với các môn học trong nhà trường phổ thông, từ đó định hướng việc học tập trung hơn ở những môn muốn hướng học hướng nghiệp. Điều này tránh được việc học giỏi toàn diện nhưng không có môn nào thực sự nổi trội hơn người khác, để tăng tính cạnh tranh trong nghề nghiệp sau này. (Mời xem hình ảnh ở giữa và bên phải).

Thế giới ngành nghề rất phong phú, đa dạng. Đây là cơ hội nhưng cũng là thách thức cho con em chúng ta khi tìm kiếm nghề nghiệp phù hợp nhất cho mình. Xin hãy lần lượt, từng bước dẫn dắt con em khám phá từng góc của thế giới ngành nghề để cho chúng đỡ áp lực và căng thẳng trong hành trình chọn nghề phù hợp nhất cho bản thân.